“Nợ xấu cao, sao chứng khoán Việt Nam vẫn tăng?”

Không phải nhà đầu tư nào cũng tin là tình hình hệ thống của nhà băng của Việt Nam xấu tới mức như Moody’s đánh giá - Ảnh: AFP/Getty. Thị trường chứng khoán Việt Nam đang vấn sự quan hoài lớn của giới đầu tư, với chỉ số VN-Index đã tăng 17% từ đầu năm đến nay. Riêng từ đầu tháng 2, chỉ số này tăng 6%. Trong khi đó, tình hình hệ thống ngân hàng Việt Nam lại khiến nhiều người lo ngại. Trong một mỏng công bố mới đây, tổ chức đánh giá tín nhiệm Moody’s cho rằng, ít nhất 15% tổng tài sản của các nhà băng Việt Nam là có vấn đề, cao hơn nhiều so với mức nợ xấu 4,7% mà ngân hàng quốc gia công bố vào tháng 10 năm ngoái. “Chúng tôi không kỳ vọng ở sự cải thiện đáng kể trong tình hình vốn của các ngân hàng Việt Nam trong 12-18 tháng tới. Mức vốn vẫn còn chưa đủ để tiếp nhận quy mô của những khoản thua lỗ tiềm ẩn có thể nảy sinh từ sự yếu kém phổ quát trong chất lượng tài sản”, báo cáo của Moody’s có đoạn viết. Tuy nhấn mạnh việc Chính phủ Việt Nam đã có những bước tích cực để giải quyết tồn tại trong ngành ngân hàng, Moody’s nói rằng, các nhà chức trách đến nay vẫn chưa thực thi những chính sách quả quyết để giải quyết nhu cầu cao hơn về chuẩn kế toán và sáng tỏ hóa. CNBC đưa ra dữ liệu để so sánh cho thấy, các ngân hàng Trung Quốc - vốn đang khiến giới quan sát quốc tế lo ngại - có tỷ lệ nợ xấu tăng lên mức 1% tổng tài sản trong 3 tháng cuối năm 2013. Đây là con số do nhà chức trách Trung Quốc ban bố. Nhưng trái với sự đi lên của thị trường chứng khoán Việt Nam, thị trường chứng Trung Quốc đã liên tục giảm điểm trong 1 năm qua, đẵn vì những quan ngại liên can tới hệ thống ngân hàng. Trong khi đó, Chính phủ Trung Quốc hoàn toàn có đủ nguồn lực để can thiệp, tương trợ tài chính cho các nhà băng có vấn đề - bài viết của CNBC nhận định. Ở Việt Nam, “nếu họ đưa ra sự tương trợ, sẽ có mức trần. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ liệu Chính phủ Việt Nam có muốn dùng công quỹ để tương trợ cho hệ thống nhà băng? Cho đến nay, họ vẫn miêu tả là không sẵn sàng làm việc đó”, ông Art Woo, nhà phân tích thuộc tổ chức đánh giá tín nhiệm Fitch Ratings, nói trên CNBC. Nhưng nếu hệ thống ngân hàng Việt Nam đáng lo đến vậy, thì tại sao chứng khoán Việt Nam vẫn tăng? Theo lý giải của bài viết, thứ nhất, không phải nhà đầu tư nào cũng tin là tình hình hệ thống của ngân hàng của Việt Nam xấu tới mức như Moody’s đánh giá. “Hệ thống nhà băng của Việt Nam đang được cải thiện”, ông Kevin Snowball, tổng giám đốc (CEO) của công ty quản lý quỹ PXP Vietnam Asset Management, phát biểu. Theo ông Snowball, tỷ lệ nợ xấu trong các nhà băng Việt Nam là dưới 10% tổng tài sản. “Tôi cho rằng, vấn đề đang đi tới chỗ được giải quyết. Nhiều tài sản thế chấp cho các khoản nợ xấu này là bất động sản, và khi thị trường nhà đất ấm lên, những vấn đề này sẽ được giải quyết”, ông Snowball phát biểu. Vào năm 2007, thị trường bất động sản của Việt Nam bắt đầu đi xuống sau một thời kỳ liên tục tăng giá chóng mặt. Lạm phát hai con số, lãi suất cho vay trên 12% và nhiều đợt tăng tỷ giá USD/VND đã khiến “bong bóng” bất động sản xì hơi. Phí tổn vay vốn tăng và đồng bạc mất giá đẩy Chi phí xây dựng lên, dẫn tới cảnh nhiều dự án bị bỏ dở. Ngoài ra, ông Snowball cũng đưa ra một số lý do khác để lý giải cho sự tăng điểm của thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhà quản lý quỹ này kỳ vọng Chính phủ Việt Nam sẽ sớm nới trần sở hữu đối với khối ngoại trong các công ty niêm yết, từ đó cho phép các nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận nhiều hơn các cổ phiếu chất lượng cao. “Chúng tôi cũng kỳ vọng vào sự tan băng của tiến trình cổ phần hóa để tăng quy mô của thị trường”, ông Snowball nói. “Khi trần sở hữu được nâng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được quan hoài nhiều hơn. Khi thị trường đạt tới quy mô lớn hơn, chừng độ quan hoài lại nối tăng. Giống như một vòng xoáy đi lên vậy, hy vọng là thế”, ông Snowball phát biểu. Tháng trước, trong một nạm nhằm tương trợ thị trường chứng khoán, Chính phủ đã tăng biên độ giao dịch trên sàn Tp.HCM lên 7% từ mức 5% trước đó, đồng thời cho biết có thể sẽ tăng trần sở hữu (“room”) đối với khối ngoại trong một số ngành.